Üniversite bünyesindeki hastane ve öğrenci yemekhanelerinden toplanan yemek atıkları, Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından geçen yıl kurulan tesise getiriliyor.
Bugüne kadar 1,5 tona yakın kompost üretilen tesis sayesinde yemek atıkları dönüşüme kazandırılıyor. Burada yerli cihazlarla komposta dönüştürülen organik gübre, yöredeki çiftçiye ücretsiz dağıtılıyor.
Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Zeynep Ceylan, Kompostlama Tesisi'nde günlük 100 ila 150 kilogram arasında organik gübre ürettiklerini söyledi.
Yemek atıklarından organik gübre elde ederek hem milli ekonomiye katkı sağladıklarını hem de tarımda kimyasal gübre kullanımını düşürmeye çalıştıklarını ifade eden Ceylan, "Hem üniversitemizde bulunan Doğu Anadolu Yüksek Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi hem de İstanbul'da akredite edilmiş bir laboratuvarda kompost analizlerimizi yaptırdık. Bir kompostta olması gereken bütün standart referansların hepsine baktırdık ve son derece uygun olduklarını gördük." diye konuştu.
Ceylan, tarım arazilerinde kullanılan gübrenin sentetik kimyasal madde olduğuna işaret ederek, bu maddenin topraktaki kimyasal kirliliği arttırdığını anlattı.
Toprağa kendi ürettikleri kompostu verdiklerinde kimyasal gübre kullanım oranında düşüş olduğunu belirten Ceylan, şöyle konuştu:
"Şimdi biz kompost verdiğimiz zaman gübre kullanımındaki yüzde 100'lük oran, yüzde 10 ile yüzde 20'ye düşüyor. Birincisi oradan bir kar söz konusu. O cüzi miktarda katılan gübreden de yüzde 100 toprağın ve besinin faydalanmasını sağlıyor. Kompost arada bağlayıcı oluyor yani bir bölü beş oranında gübre masrafını düşürmüş oluyorsunuz."
Kompostun su tutma özelliğinin yüksek olduğuna dikkati çeken Ceylan, "Üniversitemizin öğrenci yemekhanesi, hastane ve misafirhanesinin yemek atıklarını dönüştürerek ürettiğimiz organik gübre, özellikle kurak dönemlerde, sulama yapılamadığı zaman bünyesindeki suyla inanılmaz derecede toprağı nemli tutabiliyor. Bu da verimlilikte, biliyorsunuz çok önemli, hem de yüzde 100 doğal." ifadelerini kullandı.
Ceylan, tesisi açarken Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığından ve üniversiteden destek aldıklarından bahsetti.
Çevre Şehircilik ve İkim Değişikliği Bakanlığının kurumlara "Sıfır Atık Belgesi" verilmesi için kompost tesisi şartı getirdiğini anımsatan Ceylan, şunları kaydetti:
"Bakanlık kompostlama yapmayan hiçbir kuruma 'Sıfır Atık Belgesi' verilmeyecek dedi. O zaman biz anladık ki gerçekten biz en doğru noktadan başlamışız. Kompostun su tutma özelliği yüksek. Kurak olduğu zaman, yağmur yağmadığı zaman, sürekli sulama yapılmadığı zaman, o bünyesindeki suyla inanılmaz derecede toprağı nemli tutuyor. Bu da verimlilikte, biliyorsunuz çok önemli hem de yüzde 100 doğal. Yüzde 100 humus bildiğiniz yani toprağın karbon miktarını, azot miktarını fosfor miktarını arttırmış oluyoruz."